Ισχυρίζονται όσοι αποφαίνονται αρνητικά ότι το 299 ΠΚ μας δίδει όλα τα όπλα που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο.
"Πώς θα μπορέσει, άραγε, να έχει διακριτό στίγμα ποινικής απαξίας η Γυναινοκτονία, όταν η ίδια η ανθρωποκτονία τιμωρείται με τη βαρύτερη δυνατή ποινή των ισοβίων;", λεν.
Κι όμως, θεωρώ ότι λαθεύουν.
Και προς τούτο, τρία σημαντικά στοιχεία που δίδουν ευκρινές στίγμα του φαινομένου της Γυναικοκτονίας μας επιτρέπουν, αν όχι μας επιβάλλουν, να τη δούμε ως ιδιαίτερη μορφή πραγμάτωσης του 299 ΠΚ, και δη ως διακεκριμένη (και όχι προνομιούχο, όπως φερ'ειπείν η Παιδοκτονία του 303 ΠΚ):
α. Το σύνολο σχεδόν των Γυναικοκτονιών τελείται σε βρασμό ψυχικής ορμής. Ο δράστης δεν είναι ένας κατά συρροή δολοφόνος, δεν ενεργεί στα πλαίσια μιας βίαιης ένοπλης ληστείας, δεν είναι κάποιος που φονεύει τυχαίο πρόσωπο, όπως ο κατάδικος που σκοτώνει έναν δεσμοφύλακα προσπαθώντας να αποδράσει.
β. Το σύνολο σχεδόν των Γυναικοκτονιών δεν έχουν ουδέτερο πρότερο κοινωνικό αποτύπωμα. Ο δράστης συνήθως έχει μία πορεία αρχικώς ψυχολογικής βίας που εξελίσσεται σε σωματική, που προάγεται σε σωματική βλάβη και τελειώνει την εγκληματική του δράση με την Γυναικοκτονία. Το θύμα, διαβάζουμε συχνότατα, είχε επισκεφθεί το Αστυνομικό Τμήμα, τον Ιατροδικαστή, είχε ζητήσει βοήθεια από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που είναι εξειδικευμένες στο αντικείμενο ή παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη σε κακοποιημένους ανθρώπους.
γ. Το σύνολο των Γυναικοκτονιών είναι βίαιη επιβολή με δεδομένη ανισότητα. Δεν έχουμε μια πάλη μεταξύ -σχεδόν- ίσων που τελειούται με την αφαίρεση της ζωής του ενός από τον άλλο. Δεν έχουμε, λοιπόν, ένα ισότιμο εκ του αποτελέσματος έγκλημα σαν αυτό του 313 ΠΚ, όπου συμπλέκονται άνθρωποι και στο τέλος μένει ένας νεκρός στο πεδίο.
Στη Γυναικοκτονία, η γυναίκα-θύμα δεν "παλεύει" να νικήσει, αλλά, αντίθετα, αμύνεται μάταια και ο θάνατός της είναι αποτέλεσμα αυτής της προδιαγεγραμμένης αποτυχημένης προσπάθειας να αναχαιτήσει την επίθεση.
Τι μας διδάσκουν αυτές οι τρεις παραδοχές;
Πρώτον ότι ο Γυναικοκτόνος δεν απειλείται ποτέ σχεδόν με ισόβια.
Το 299 ΠΚ μας λέει ότι "1. Όποιος με πρόθεση σκότωσε άλλον, τιμωρείται με την ποινή του θανάτου ή με ισόβια κάθειρξη.2. Αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται η ποινή της πρόσκαιρης κάθειρξης.".
Συνεπώς η επαπειλούμενη ποινή για τον γυναικοκτόνο δεν είναι ποτέ σχεδόν τα ισόβια, αλλά μια ποινή κάθειρξης 5 έως 20 έτη, σύμφωνα με το Αρ. 52 παρ. 2, επί των οποίων μάλιστα θα υπάρξει απομείωση με την αναγνώριση ελαφρυντικών.
Δεύτερον ότι ο Γυναικοκτόνος δεν είναι κατά κανόνα ένας κατά συρροή δολοφόνος. Είναι ένας δολοφόνος που κινήθηκε από προσωπικό πάθος (από την δήθεν "αγάπη" προς το θύμα, από την οργή του που το θύμα "δεν σεβάστηκε", από το φόβο των ειρωνικών σχολίων του περιγύρου του, κλπ).
Άρα το ελαφρυντικό του Αρ. 84 παρ. 2α, δηλαδή αυτή η τόσο συζητημένη "πρότερη έντιμη ζωή", κατ'αρχήν οφείλει να του αναγνωρισθεί, ακόμα κι αν έκανε όσα έκανε προ της Γυναικοκτονίας.
Τρίτον και σημαντικότερον, ότι η Γυναικοκτονία είναι συνηθέστατα αποτέλεσμα δύο διαφορετικών βίαιων δυνάμεων: από την μία η ανθρωποκτόνος οργή του δράστη κι από την άλλη η ξεκάθαρη και αποδεδειγμένη πολλές φορές αδιαφορία των θεσμών που υποτίθεται οφείλουν να προστατέψουν το θύμα. Έχουμε, λοιπόν, εδώ κατά τη γνώμη μου
ΚΑΙ μια διακεκριμένη μορφή ανθρωποκτονίας σε ψυχική ορμή
ΚΑΙ μια "διακεκριμένη" παράβαση καθήκοντος των Αρχών, ένα διακεκριμένο -ας πούμε χονδροειδώς- έγκλημα δια παραλείψεως, ακριβώς όπως έγκλημα δια παραλείψεως είναι η παράλειψη ενός ναυαγοσώστη να σώσει από πνιγμό έναν λουόμενο.
Χωρεί συνεπώς η "Γυναικοκτονία" στο 299;
Ασφαλώς, είναι η απάντηση.
Γιατί η Γυναικοκτονία είναι μια διακεκριμένη μορφή του φόνου με ψυχική ορμή. Από τα πέντε λοιπόν έτη, ασφαλώς χωρεί να προβλεφθεί ως Αρ. 299 παρ. 3 ότι:
"Εάν τελέσθηκε ανθρωποκτονία* από το σύζυγο, ή τον εν διαστάσει σύζυγο, ή το σύντροφο, ή τον πρώην σύζυγο ή σύντροφο του θύματος, και η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών".
[*Σημειωση: Θεωρώ σκόπιμο να αποφύγω τη λέξη "γυναίκα" διότι ακόμα και ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο μπορεί να τύχει ίδιας συμπεριφοράς από το σύντροφό του]
Και για τα υπόλοιπα;
Ασφαλώς και υπάρχει νομοτυπική λύση:
Στο Αρ. 84 μπορεί να προστεθεί παρ. 3, στην οποία ευθέως θα προβλέπεται ότι "Η ελαφρυντική περίσταση της παραγράφου 2 περίπτωση (α) δεν μπορεί να αναγνωρισθεί εάν το θύμα του Αρ. 299 παρ. 3 είχε στο παρελθόν τύχει βάναυσης ή βίαιας συμπεριφοράς από το δράστη".
Και για την αδιαφορία των θεσμών;
Πρόσθεση ενός Αρ. 259 παρ. 2 του ΠΚ, στο οποίο θα προβλέπεται ότι "Εάν πράξεις ή παραλείψεις υπαλλήλου της προηγούμενης παραγράφου αποτέλεσαν ουσιώδη παράγοντα που διευκόλυνε την τέλεση εγκλημάτων κατά της ζωής άλλου, επιβάλλεται ποινή κάθειρξης" (βλ. και την ερμηνεία του Αρ. 52 παρ. 1 ΠΚ).
Τόσο απλό να λύσουμε νομοθετικά το πρόβλημα.
Όλοι προ των ευθυνών τους.
Το ερώτημα είναι: Θέλουμε;